Het verhaal van Slot Hotel Schagen
Ontstaan van Slot Schagen
Schagen ontwikkelde zich in de middeleeuwen tot een belangrijke handelsplaats in Noord-Holland. In 1415 kreeg het stadrechten, en enkele jaren later, in 1427, beleende de graaf van Holland de stad en omliggende landerijen aan Willem van Beijeren van Schagen, een buitenechtelijke zoon van graaf van Holland. Willem liet rond 1440 een bestaand stenen huis verbouwen tot een vierkante waterburcht, het Slot Schagen. Dit middeleeuwse kasteel had een gracht en zware hoektorens op de hoeken, kenmerkend voor de verdedigingswerken van die tijd. Het slot bleef ruim twee eeuwen lang in bezit van de adellijke familie Van Beijeren van Schagen, die er als heren van Schagen resideerden.
Verkoop en terugkeer
In de 17e eeuw veranderde het lot van het kasteel. Door financiële problemen werd Slot Schagen in 1658 verkocht aan George van Cats, een Zeeuwse edelman. Deze nieuwe eigenaar liet enkele verouderde onderdelen slopen, zo verdween de monumentale toegangspoort met toren, en de ophaalbrug werd vervangen door een vaste brug. Niet lang daarna kwam het slot echter weer terug in de familie Van Beijeren: in 1676 kocht Floris Carel van Beijeren van Schagen het kasteel terug.
Verval tot ruïne
Van een echte “hereniging” was desondanks nauwelijks sprake, want Floris woonde op een kasteel in België en liet Slot Schagen leeg achter. Vanaf het begin van de 18e eeuw werd het kasteel niet meer bewoond en begon het gebouw langzaam te vervallen.
Gedurende de 18e eeuw takelde het slot steeds verder af. Aan het eind van die eeuw, tijdens de Brits-Russische invasie van 1799, namen Engelse en Russische troepen tijdelijk hun intrek in het verlaten kasteel, wat het verval compleet maakte. In de decennia erna was Slot Schagen grotendeels tot ruïne verworden.
De redding door de gemeente Schagen
In 1829 besloot de toenmalige eigenaar – de Belgische familie d’Oultremont – de ruïne te verkopen voor sloop. De gemeente Schagen kocht daarop de overgebleven delen, namelijk de twee ronde slottorens, om ze te behouden.
De westelijke toren deed een tijd dienst als gevangenis voor passerende arrestanten, terwijl de oostelijke toren bewoond werd door de cipier (gevangenbewaarder) en later door de veldwachter. Het voormalige kasteelterrein kreeg uiteenlopende bestemmingen: zo stond er een varkenshok, een ijskelder en een brandspuithuis (brandweeropslag), en fungeerde het zelfs zo’n vijftig jaar lang als begraafplaats. Alleen de twee verweerde torens bleven herinneren aan het ooit zo trotse kasteel.
Herbouw in de moderne tijd
Aan het einde van de 20e eeuw lag het terrein van Slot Schagen er verlaten en troosteloos bij. Toch bleef bij de inwoners de wens leven om hun kasteel nieuw leven in te blazen. Een burgerinitiatief, gesteund door de gemeente, leidde tot de oprichting van de Initiatiefgroep Slot Schagen. Na tien jaar van plannen, fondsenwerving en vastberaden doorzetten werd het kasteel uiteindelijk herbouwd op de oorspronkelijke locatie.
In 2002 werd de reconstructie feestelijk voltooid. Het nieuwe Slot Schagen kreeg de uitstraling en sfeer van het oorspronkelijke kasteel terug, met daarin de twee gerestaureerde torens en een opnieuw uitgegraven slotgracht.
Sindsdien dient Slot Schagen als hotel en evenementenlocatie. Het herboren kasteel biedt een Ridderzaal voor bruiloften, recepties en culturele bijeenkomsten, en sfeervolle hotelkamers waar middeleeuwse charme en modern comfort samenkomen.
Slot Hotel Schagen in 2025
In de laatste jaren is het verhaal van Slot Schagen verdergegaan. Per 1 augustus 2025 is Slot Hotel Schagen onderdeel geworden van Hotel Marktstad. Het kasteelhotel, met zijn dertien karaktervolle kamers in historische stijl, werkt nu samen met het naastgelegen moderne Hotel Marktstad.
Dankzij deze ontwikkeling kunnen bezoekers van Schagen genieten van een unieke overnachting of zakelijke bijeenkomst in het eeuwenoude kasteel, met alle voorzieningen en service van het eigentijdse viersterrenhotel naast de deur, waaronder een restaurant. Slot Schagen blijft op deze manier een levend monument, geworteld in de rijke geschiedenis van de stad, maar met een frisse toekomst als deel van Hotel Marktstad.